4 Nghiệp Theo Phận Sự

5 sắc-giới thiện-nghiệp cho quả trong 2 thời kỳ

By Nền Tảng Phật Giáo

April 25, 2015

5 sắc-giới thiện-nghiệp cho quả trong 2 thời kỳ:

a)- Paṭisandhikāla: Thời kỳ tái-sinh kiếp sau:

 

5 sắc-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh

với 5 sắc-giới thiện-tâm.

* Trong thời kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla), 5 sắc-giới thiện-nghiệp trong 5 sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng có 5 sắc-giới quả-tâm gọi là tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh kiếp sau (paṭi-sandhikicca) trong 16 tầng trời sắc-giới phạm-thiên.

Thiện-nghiệp trong 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng với 5 bậc thiền sắc-giới quả-tâm.

Trong 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm này, nếu hành-giả có khả năng chứng đắc được các bậc thiền sắc-giới thiện-tâm thì trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau chỉ có 1 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm nào cao cuối cùng có quyền ưu tiên cho quả là bậc thiền sắc-giới quả-tâm ấy gọi là tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh (paṭi-sandhikicca) lên tầng trời sắc-giới phạm-thiên tương xứng với quả của bậc thiền sắc-giới quả-tâm ấy.

Ví dụ: Hành-giả thực-hành pháp-hành thiền-định, có khả năng chứng đắc đến đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm.

Hành-giả sau khi chết, chỉ có đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm ưu tiên cho quả là đệ tam thiền sắc-giới quả-tâm mà thôi, gọi là tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh (hóa-sinh) (paṭisandhikicca) lên cõi trời đệ tam thiền sắc-giới phạm-thiên tương xứng với bậc thiền sắc-giới quả-tâm cao của hành-giả.

Còn các bậc thiền sắc-giới thiện-tâm thấp đều trở thành vô-hiệu-quả, không có cơ-hội cho quả.

b)- Pavattikāla: Thời kỳ sau khi đã tái-sinh.

Trong 5 bậc thiền sắc-giới quả-tâm, bậc thiền sắc-giới

quả-tâm nào sau khi đã làm phận-sự tái-sinh (paṭi-sandhikicca) xong, rồi bậc thiền sắc-giới quả-tâm ấy tiếp tục làm phận-sự hộ-kiếp (bhavaṅgakicca) giữ gìn duy trì kiếp phạm-thiên ấy cho đến lúc hết tuổi thọ tại tầng trời sắc-giới ấy, rồi cuối cùng cũng chính bậc thiền sắc-giới quả-tâm ấy lại làm phận-sự tử (cutikicca) (chết) chấm dứt kiếp phạm-thiên tại tầng trời sắc-giới ấy.

[1] Sẽ trình bày chi tiết trong phần nghiệp phân loại theo cõi giới cho quả nghiệp