Đoạn Kết
Trong bộ Chú-giải Pāḷi Dhammapadaṭṭhakathā (Chú-giải Pháp-cú kệ), bài kệ thứ 118, Đức-Phật khuyên dạy:
“Puññañce puriso kayirā, kayirā naṃ punappunaṃ.
Tamhi chandaṃ kyirātha, sukho puññassa uccayo.”
Nếu người làm phước-thiện,
Nên thường làm luôn luôn,
Với thiện-tâm hoan hỷ,
Trong phước-thiện đã làm,
Tích lũy nhiều phước-thiện,
Cho quả được an-lạc.
Trong kiếp hiện-tại này,
Vô số kiếp-vi-lai.
Mười loại phước-thiện trong puññakriyāvatthu gom vào nhau 3 nhóm là nhóm phước-thiện bố-thí, nhóm phước-thiện giữ-giới, nhóm phước-thiện hành-thiền,đó là 3 nhóm phước-thiện cơ bản mà con người cần phải cố gắng tinh-tấn làm cho đầy đủ, để cho kiếp sống hiện-tại được thành tựu quả báu an lạc trong cõi người (manussasampatti), được thành tựu quả báu an-lạc trong các cõi trời, (devasampatti), nhất là được thành tựu quả báu an-lạc Niết-bàn (Nibbānasampatti), bởi vì mỗi phước-thiện hỗ trợ cho nhau như:
* Người nào có nhóm phước-thiện bố-thí đầy đủ thì người ấy có nhiều của cải, giàu sang phú quý, có nhiều thuộc hạ trung thành, cuộc sống đầy đủ sung túc, thuận lợi cho việc làm phước-thiện bố-thí hơn nữa, để đem lại hạnh phúc an-lạc trong kiếp hiện-tại, và vô số kiếp vị-lai.
Nhóm phước-thiện bố-thí còn hỗ-trợ cho các phước-thiện khác được thuận lợi phát triển tốt.
Người thí chủ dù có tạo nhóm phước-thiện bố-thí nhiều bao nhiêu đi nữa, vẫn chưa chắc chắn tránh khỏi được cõi ác-giới (địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh).
* Để mong tránh khỏi 4 cõi ác-giới, thì hành-giả cần phải giữ gìn giới của mình cho được trong sạch và trọn vẹn, là giữ gìn thân và khẩu tránh xa 3 thân hành ác, và tránh xa 4 khẩu nói ác, để có được phước-thiện giữ-giới, bởi vì quả báu của giới có 5 điều như sau:
Quả báu của người giữ gìn giới có 5 điều
Khi ấy, Đức-Thế-Tôn truyền dạy các cận-sự-nam,cận-sự-nữ người dân làng Pāṭali rằng:
– Này các người tại gia! Có 5 quả báu của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
5 quả báu ấy là:
1- Này các người tại gia! Người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, người có giới trong đời này, tạo được nhiều của cải tài sản, do nhân không dể duôi (có trí nhớ biết mình).
Đó là quả báu thứ nhất của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
2- Này các người tại gia! Người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, người có giới có tiếng tốt lành được lan truyền khắp mọi nơi.
Đó là quả báu thứ nhì của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
3- Này các người tại gia! Người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, người có giới có đại-thiện-tâm tự tin khi vào nơi hội đoàn hoàng gia, hội đoàn gia chủ, hội đoàn Sa-môn, hội đoàn Bà-la-môn.
Đó là quả báu thứ ba của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
4- Này các người tại gia! Người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, người có giới lúc lâm chung có đại-thiện-tâm tỉnh táo, không mê muội.
Đó là quả báu thứ tư của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
5- Này các người tại gia! Sau khi người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn chết, đại-thiện-nghiệp giữ giới cho quả tái-sinh trong cõi thiện-giới: cõi người hoặc 6 cõi trời dục-giới.
Đó là quả báu thứ năm của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
– Này các người tại gia! Đó là 5 quả báu của người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, của người có giới.
Và người phạm giới có 5 điều tai hại như sau:
Quả tai hại của người phạm giới có 5 điều
– Này các người tại gia! Có 5 điều tai hại của người phạm giới, của người phá giới.
5 điều tai hại ấy là:
1- Này các người tại gia! Người phạm giới, người không có giới trong đời này, làm tiêu tan nhiều của cải tài sản, do nhân dể duôi (thất niệm, không biết mình).
Đó là điều tai hại thứ nhất của người phạm giới, của người không có giới.
2- Này các người tại gia! Người phạm giới, người không có giới có tiếng xấu bị lan truyền khắp mọi nơi.
Đó là điều tai hại thứ nhì của người phạm giới, của người không có giới.
3- Này các người tại gia! Người phạm giới, người không có giới có ác-tâm rụt rè, e thẹn, sợ sệt khi vào nơi hội đoàn hoàng gia, hội đoàn gia chủ, hội đoàn Sa-môn, hội đoàn Bà-la-môn.
Đó là điều tai hại thứ ba của người phạm giới, củangười không có giới.
4- Này các người tại gia! Người phạm giới, người không có giới lúc lâm chung có ác-tâm mê muội, hoặc tâm sợ hãi.
Đó là điều tai hại thứ tư của người phạm giới, của người không có giới.
5- Này các người tại gia! Sau khi người phạm giới, người không có giới chết, ác-nghiệp phạm giới cho quả tái sinh trong các cõi ác-giới (địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc- sinh).
Đó là điều tai hại thứ năm của người phạm giới, của người không có giới.
– Này các người tại gia! Đó là 5 điều tai hại của người phạm giới, của người phá giới.
Như vậy, tất cả mọi người được sinh ra trong đời này, chắc chắn tiền-kiếp của tất cả mọi người ấy đều có giới trong sạch và trọn vẹn, ít nhất là ngũ-giới trong sạch trọn vẹn.
Thật vậy, nếu tiền-kiếp của người nào là người phạm giới, không có giới thì chắc chắn người ấy không thể sinh ra làm người trong đời này được.
Bởi vì quả báu điều thứ tư là: “người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn, lúc lâm chung có đại-thiện-tâm tỉnh táo, không mê muội.”
Và quả báu điều thứ năm là: “sau khi người giữ gìn giới trong sạch trọn vẹn chết, đại-thiện-nghiệp giữ giới cho quả tái sinh trong cõi thiện-giới: cõi người hoặc 6 cõi trời dục-giới.”
* Để trong lúc lâm chung có đại-thiện-tâm tỉnh táo sáng suốt, thì trong cuộc sống hằng ngày, hành-giả nên thường thực-hành pháp-hành thiền-định, thực-hành pháp-hành thiền-tuệ cho tâm trú trong thiện-pháp.
Như vậy, nhóm phước-thiện bố-thí làm nền tảng, làm nhân-duyên hỗ trợ cho nhóm phước-thiện giữ-giới thuận lợi giữ gìn thân và khẩu tránh xa 3 thân hành ác, tránh xa 4 khẩu nói ác, giữ gìn giới của mình được trong sạch và trọn vẹn để làm nền tảng, làm nhân-duyên hỗ trợ cho nhóm phước-thiện hành-thiền được thuận lợi thực- hành pháp-hành thiền-định, thực-hành pháp-hành thiền tuệ được phát triển và tăng trưởng.
* Pháp-hành thiền-định (samathabhāvanā) là pháp-hành mà hành-giả là hạng người tam-nhân thực-hành pháp-hành thiền-định có khả năng dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm, 4 bậc thiền vô-sắc-giới thiện-tâm.
Tuy nhiên, dục-giới thiện-nghiệp, sắc-giới thiện-nghiệp, vô-sắc-giới thiện-nghiệp cho quả tái-sinh kiếp sau trong tam-giới, vẫn còn tử sinh luân-hồi trong 3 giới 4 loài, chưa giải thoát khổ tử sinh luân-hồi được.
* Pháp-hành thiền-tuệ (vipassanābhāvanā) là pháp-hành mà hành-giả là hạng người tam-nhân thực-hành pháp-hành thiền-tuệ, có khả năng dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được mọi tham-ái, mọi phiền-não không còn dư sót, trở thành bậc Thánh-A-ra-hán, rồi sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.
Pháp-hành thiền-định có trong Phật-giáo và ngoài Phật-giáo, nhưng pháp-hành thiền-tuệ chỉ có trong Phật-giáo mà thôi, hoàn toàn không có ngoài Phật-giáo.
Quyển Phước-Thiện trình bày 10 phước-thiện trong puññakriyāvatthu đó là phước-thiện bố-thí, phước-thiện giữ-giới, phước-thiện hành-thiền, phước-thiện cung-kính, phước-thiện hỗ-trợ, phước-thiện hồi-hướng, phước-thiện hoan-hỷ, phước-thiện nghe-pháp, phước-thiện thuyết-pháp, phước-thiện chánh-kiến.
Trong 10 loại phước-thiện này chỉ có phước-thiện bố-thí là phước-thiện mà thí-chủ cần phải đem tiền của ra mua sắm các vật-thí, để làm phước-thiện bố-thí cúng dường đến chư tỳ-khưu-Tăng, để tạo phước-thiện bố-thí gọi là tạo đại-thiện-nghiệp bố-thí, mong hưởng được quả báu có nhiều của cải tài-sản, giàu sang phú quý đem
lại mọi sự an-lạc trong kiếp hiện-tại và nhiều kiếp vị-lai.
Còn lại 9 loại phước-thiện từ phước-thiện giữ-giới, v.v… cho đến phước-thiện chánh-kiến là phước-thiện mà hành-giả không cần xuất ra tiền của nhưng lại có được phước-thiện cao quý vô-lượng hơn phước-thiện bố-thí gấp bội phần không sao kể được.
Phước-thiện bố-thí là loại phước-thiện bậc thấp so với phước-thiện giữ-giới, v.v… Thí-chủ có được phước-thiện bố-thí nhiều hay ít còn tuỳ thuộc vào người thọ-thí có giới-đức hay không có giới-đức.
Thật ra, muốn tạo mọi phước-thiện, người có tiền của chỉ có tạo được phước-thiện bố-thí bậc thấp mà thôi, còn lại 9 loại phước-thiện bậc cao khác được thành-tựu không nhờ đến tiền của, mà nhờ đến công sức và trí-tuệ hiểu biết của hành-giả.
Tuy nhiên, người có phước-thiện bố-thí đầy đủ trở thành người giàu sang phú quý, hỗ-trợ cho 9 loại phước-thiện còn lại được thuận lợi phát triển tốt.
Cho nên, mọi người nên tìm mọi cơ hội tốt để tạo đầy đủ 10 loại phước-thiện này, bởi vì đó là đại-thiện-nghiệp thuộc về của riêng mình, để làm nơi nương nhờ cho mình trong vòng tử sinh luân-hồi trong 3 giới 4 loài, còn làm nhân-duyên hỗ trợ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong 3 giới 4 loài.
Patthanā
Iminā puññakammena, sukhī bhavāma sabbadā.
Ciraṃ tiṭṭhatu saddhammo, loke sattā sumaṅgalā.
Vietnam-raṭṭhikā ca sabbe, janā pappontu sāsane.
Vuḍḍhiṃ viruḷhivepullaṃ, patthayāmi nirantaraṃ.
Do nhờ phước-thiện thanh cao này,
Cho chúng con thường được an-lạc.
Cầu mong chánh-pháp được trường tồn,
Tất cả chúng-sinh được hạnh phúc.
Dân tộc Việt-Nam được phát triển,
Tiến hóa hưng thịnh trong Phật-giáo.
Bần sư cầu nguyện với tâm thành,
Hằng mong được thành tựu như nguyện.
Ciraṃ tiṭṭhatu saddhammo lokasmiṃ.
Ciraṃ tiṭṭhatu saddhammo Vietnamraṭṭhasmiṃ.
Cầu nguyện chánh pháp được trường tồn trên thế gian.
Cầu nguyện chánh pháp được trường tồn trên Tổ-quốc Việt-Nam thân yêu.
- 2561/2017
Rừng Núi Viên Không
Xã Tóc-tiên, Huyện Tân-thành
Tỉnh Bà-Rịa-Vũng-Tàu.
Tỳ-Khưu Hộ-Pháp
(Dhammarakkhita Bhikkhu)
(Aggamahāpaṇḍita)
SÁCH THAM KHẢO VÀ TRÍCH DẪN
– Vinayapiṭakapāḷi và Aṭṭhakathāpāḷi.
– Suttantapiṭakapāḷi và Aṭṭhakathāpāḷi.
– Abhidhammapiṭakapāḷi và Aṭṭhakathāpāḷi.
– Abhidhammatthasaṅgaha của Ngài Đại-Trưởng-lão Anuruddha.
– Bộ Visuddhimagga và bộ Visuddhimaggamahāṭīkā
– Toàn bộ Mahābuddhavaṃsa của Ngài Đại-Trưởng-lão Vicittasārābhivaṃsa (Visiṭṭhatipiṭakadhara, Mahātipiṭakakovida, Dhammabhaṇdāgārika).
– Toàn bộ sách Ledi của Ngài Đại-Trưởng-lão Ledi Sayadaw.
– Toàn bộ sách giáo khoa “Saddhammajotika” của Ngài Đại-Trưởng-lão Saddhammajotika.