Cách Thọ Trì Tỳ Khưu & Tỳ Khưu Ni - Nền Tảng Phật Giáo - Bộ Sách Tỳ Khưu Hộ Pháp Biên Soạn

CÁCH THỨC THỌ TỲ KHƯU

Trong Phật giáo, Đức Phật đã chế định ra 8 cách thức thọ Tỳ-khưu Upasampadā.

* Đối với Tỳ-khưu có 5 cách như sau:

– Ehi Bhikkhūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu bằng cách Đức Phật gọi “Ehi Bhikkhu”.

– Saraṇagamanūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy y Tam Bảo.

– Ovādapaṭiggahaṇūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ nhận lời giáo huấn của Đức Phật.

– Pañhābyākaraṇūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu bằng cách trả lời đúng câu hỏi của Đức Phật.

– Ñatticatutthakammūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu bằng cách tụng 1 lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā (Thành sự ngôn).

* Đối với Tỳ-khưu ni có 3 cách như sau:

– Garudhammapaṭiggahaṇūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu ni bằng cách thọ nhận 8 trọng pháp.

– Dūtenūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu ni bằng cách nhờ qua người đại diện.

– Aṭṭhavācikūpasampadā: Thọ Tỳ-khưu ni bằng cách hành tăng sự giữa chư Tăng phái: Tỳ-khưu ni Tăng trước, Tỳ-khưu Tăng sau, mỗi phái tụng một lần Ñatti và 3 lần Kammavācā, trở thành 8 lần tụng (aṭṭhavācika).

Giải Thích:

* THỌ TỲ KHƯU (BHIKKHU UPASAMPADĀ):

Đức Phật chế định ban hành phép xuất gia trở thành Tỳ-khưu có 5 cách:

1- Ehi Bhikkhūpasampadā như thế nào?

Người cận sự nam (hoặc đạo sĩ, tu sĩ ngoại đạo) sau khi nghe Đức Phật thuyết pháp, phát sinh đức tin trong sạch nơi Đức Phật, Đức Pháp, Đức Tăng, muốn thọ Tỳ-khưu; người cận sự nam ấy đến hầu Đức Phật, đảnh lễ xin Đức Phật cho phép thọ Tỳ-khưu. Đức Phật dùng Phật nhãn quán xét đến tiền kiếp người cận sự nam ấy, và thấy rõ rằng: “Người cận sự nam ấy là người có ba-la-mật đầy đủ, nhất là hạnh bố thí ba-la-mật, đã từng bố thí 8 thứ vật dụng của Sa môn (tam y, quả bát, dây thắt lưng, dao cạo tóc, ống kim chỉ và đồ lọc nước), và đã phát nguyện trở thành Ehi Bhikkhu”.

Do đó, khi Đức Phật đưa bàn tay phải, chỉ bằng ngón trỏ truyền dạy rằng:

“Ehi Bhikkhu! Svākkhāto dhammo cara brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāya”.

“Con hãy đến với Như Lai! Con trở thành Tỳ-khưu theo ý nguyện! Chánh pháp mà Như Lai đã thuyết giảng hoàn hảo ở phần đầu, phần giữa, phần cuối; con hãy nên cố gắng tinh tấn thực hành phạm hạnh cao thượng để chứng đắc Arahán Thánh Đạo – Arahán Thánh Quả, để chấm dứt sự khổ tử sinh luân hồi”.

Khi Đức Phật truyền dạy vừa dứt lời, ngay tức thì, người cận sự nam ấy (hoặc đạo sĩ, tu sĩ ngoại đạo) trở thành Tỳ-khưu, có đầy đủ 8 thứ vật dụng của Sa môn, được thành tựu là do quả của phước thiện (thần thông) của mình, vị Tỳ-khưu có tăng tướng trang nghiêm, ngũ căn thanh tịnh, như một vị Tỳ-khưu 60 hạ.

Như vậy gọi là thọ Tỳ-khưu bằng cách gọi: Ehi Bhikkhūpasampadā.

Đại Đức Aññasi Koṇḍañña là vị đầu tiên thọ Tỳ-khưu bằng cách gọi “Ehi Bhikkhu”, cũng là vị Tỳ-khưu đầu tiên trong giáo pháp của Đức Phật Gotama, và tiếp theo tuần tự các Ngài Vappa, Ngài Bhaddiya, Ngài Mahānāma, và Ngài Assaji cũng đều thọ Tỳ-khưu bằng cách gọi: “Ehi Bhikkhu”.

Chỉ có Đức Phật mới có khả năng cho phép giới tử thọ Tỳ-khưu bằng cách gọi “Ehi Bhikkhu” mà thôi. Ngoài ra, chư bậc Thánh Thanh Văn không có oai lực cho thọ Tỳ-khưu theo cách ấy.

Đức Phật Gotama cho phép giới tử thọ Tỳ-khưu bằng cách gọi “Ehi Bhikkhu” tất cả gồm có 28.647 vị Tỳ-khưu.

– Trong Luật Tạng có 1.344 vị như sau:

Nhóm Pañcavaggī: 5 vị
Đại Đức Yasa và bạn hữu: 56 vị
Nhóm Bhaddavaggī anh em và bạn hữu: 1.030 vị
Nhị vị Aggasāvaka và nhóm đệ tử: 252 vị
Đại Đức Aṅgulimāla: 1 vị

– Trong Kinh Tạng có 27.303 vị như sau:

Bàlamôn Sela và nhóm đệ tử: 301 vị
Đức vua Mahākappina và các quan cận thần: 1.001 vị
Dân thành Kapilavatthu: 10.000 vị
Bàlamôn Pārāyanika và nhóm đệ tử: 16.001 vị

Gồm có tất cả 28.647 vị Tỳ-khưu Ehi Bhikkhu.

2- Saraṇagamanūpasampadā như thế nào?

Chư bậc Thánh Tăng(mỗi vị một con đường) đi khắp nơi thuyết pháp để tế độ chúng sinh, nếu có người cận sự nam nào có đức tin trong sạch nơi Đức Phật, Đức Pháp, Đức Tăng, có ý nguyện muốn thọ Tỳ-khưu, thì Đức Phật cho phép chư bậc Thánh Tăng rằng:

“Anujānāmi bhikkhave, imehi tīhi saraṇagamanehi pabbajjaṃ upasampadaṃ”.

“Này chư Tỳ-khưu, Như Lai cho phép thọ Sadi, Tỳ-khưu bằng cách cho thọ phép quy y Tam Bảo”.

Giới tử thọ Sadi, Tỳ-khưu trước tiên phải cạo tóc, râu, mặc y cà sa màu lõi mít, để chừa vai bên phải, ngồi chồm hổm, chắp 2 tay để trên trán xin thọ phép quy y Tam Bảo: “Quy y Phật Bảo, Quy y Pháp Bảo, Quy y Tăng Bảo”, bằng tiếng Pāḷi, đọc theo vị Thầy tế độ như sau:

Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Dutiyampi, Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi, Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi, Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Tatiyampi, Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi, Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi, Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Khi người giới tử nào thọ phép quy y Tam Bảo xong, người giới tử ấy trở thành Tỳ-khưu.

Đó gọi là thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy y Tam Bảo.

3- Ovādapaṭiggahaṇūpasampadā như thế nào?

Đức Phật giáo huấn Đại Đức Mahākassapa 3 điều rằng:

– “Trong Phật giáo này, này Kassapa, con nên thực hành rằng: trước tiên con nên có tâm hổ thẹn tội lỗi và ghê sợ tội lỗi đối với vị cao hạ, vị bằng hạ, vị nhỏ hạ.

– Trong Phật giáo này, này Kassapa, con nên thực hành rằng: con nên lắng nghe chánh pháp, nên cung kính mọi chánh pháp ấy, ghi nhớ đầy đủ mọi chánh pháp ấy.

– Trong Phật giáo này, này Kassapa, con nên thực hành rằng: con nên tiến hành đề mục niệm thân”.

Khi Đại Đức Mahākassapa thọ nhận 3 điều giáo huấn của Đức Phật, chính là sự thành tựu thọ Tỳ-khưu của Ngài.

Đó gọi là trường hợp thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ nhận lời giáo huấn của Đức Phật.

Đây là trường hợp đặc biệt chỉ riêng cho Ngài Đại Đức Mahākassapa mà thôi.

4- Pañhābyākaraṇūpasampadā như thế nào?

Tại chùa Pubbārāma, Đức Phật đang ngự đi kinh hành, khi ấy Sadi tên là Sopāka đến hầu Đức Phật. Đức Phật bèn hỏi Sadi Sopāka câu hỏi liên quan đến đề mục asubha “bất tịnh” rằng:

“Uddhamātakasaññā’ti vā Sopāka, rūpasaññā’ti vā ime dhammā nānatthā nānā byañjanā, udahu ekatthā byañjanameva nānā…”

“Này Sopāka, niệm tưởng tử thi 2-3 ngày sình lên hoặc niệm tưởng sắc pháp, hai pháp này nghĩa khác nhau, danh từ gọi khác nhau? Hay nghĩa giống nhau, danh từ gọi khác nhau?”.

Vị Sadi Sopāka mới lên 7 tuổi, bạch với Đức Phật rằng:

“Uddhamātakasaññā’ti vā Bhagavā rūpasaññā’ti vā ime dhammā ekatthā byañjanameva nānā….”

“Kính bạch Đức Thế Tôn, niệm tưởng tử thi 2-3 ngày sình lên hoặc niệm tưởng sắc pháp, nghĩa giống nhau, chỉ có danh từ gọi khác nhau. Bạch Ngài”.

Đức Phật hài lòng câu trả lời của Sadi Sopāka, nên Ngài cho phép Sadi Sopāka trở thành Tỳ-khưu.

Đó gọi là thọ Tỳ-khưu bằng cách trả lời đúng câu hỏi của Đức Phật.

Đây là trường hợp đặc biệt chỉ riêng cho vị Sopāka mà thôi.

5- Ñatticatutthakammūpasampadā như thế nào?

Giáo pháp của Đức Phật càng ngày càng phát triển, Tỳ-khưu càng ngày càng đông. Cho nên, Đức Phật bỏ cách thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy y Tam Bảo rằng:

“Yā sā bhikkhave, mayā tīhi saraṇagamanehi upasampadā anuññatā, taṃ ajjatagge paṭikkhipāmi.
Anujānāmi bhikkhave, ñatticatutthena kammena upasampādetuṃ”.

“Này chư Tỳ-khưu, Như Lai đã cho phép thọ Tỳ-khưu bằng cách thọ Tam quy, kể từ nay về sau, Như Lai bỏ cách thọ Tỳ-khưu ấy.

Này chư Tỳ-khưu, Như Lai cho phép thọ Tỳ-khưu bằng cách tụng một lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā (Thành sự ngôn), gọi là ñatticatuttha- kammavācā”.

Cách thọ Tỳ-khưu này bắt đầu từ Đại đức Rādha và được lưu truyền mãi cho đến ngày nay.

Hiện nay, trong các nước Phật giáo theo truyền thống Theravāda, như các nước Tích Lan(Srilankā), nước Miến Điện (Myanmar), nước Thái Lan, nước Campuchia, nước Lào Phật giáo Nguyên Thuỷ Theravāda Việt Nam… mặc dầu mỗi nước có ngôn ngữ khác nhau, song tất cả đều căn cứ theo Tạng Luật Pāḷi làm cơ bản. Cho nên các nước Phật giáo Theravàda vẫn cố gắng giữ gìn, duy trì y nguyên theo truyền thống thọ Sadi theo cách thọ phép quy y Tam Bảo bằng tiếngPāḷi, vị Thầy tế độ hướng dẫn thọ phép quy y Tam Bảo, giới tử thọ phép quy y Tam Bảo, cả hai bên đều phải phát âm từng chữ, từng câu, đúng theo văn phạm Pāḷi gọi là “Ubhato suddhi”.

Và nghi thức thọ Tỳ-khưu, chư Tỳ-khưu Tăng từ 5 vị trở lên hội họp tại nơi Sīmā. Có 2 hoặc 3 vị Tỳ-khưu luật sư tụng ñatticatutthakammavācā: Tụng một lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā (Thành sự ngôn), phải phát âm từng chữ, từng câu đúng theo văn phạm Pāḷi.

Đó gọi là thọ Tỳ-khưu bằng cách tụng ñatticatutthakammavācā.

Ngoài cách thọ Tỳ-khưu này ra, còn lại tất cả mọi cách hành Tăng sự (Saṃghakamma)khác, chư Tỳ-khưu Tăng hội họp tại Sīmā cũng tụng ñattikammavācā bằng tiếng Pāḷi, hầu như giống hệt nhau, kể cả tụng những bài kinh Parittapāḷi nữa.

Đây là đặc tính của các nước Phật giáo theo truyền thống Theravāda, bởi vì các nước này đều căn cứ y theo Tam Tạng Pāḷi làm nền tảng cơ bản chính.

THỌ TỲ KHƯU NI (BHIKKHUNĪ UPASAMPADĀ)

Đức Phật chế định ban hành phép thọ Tỳ-khưu ni có 3 cách:

1- Garudhammapaṭiggahaṇūpasampadā như thế nào?

Thời kỳ Đức Phật ngự tại tịnh xá trong khu rừng lớn thuộc xứ Vesalī, bà Mahāpajā-patigotamī cùng nhóm 500 cận sự nữ dòng Sakya đứng trước cổng Tịnh xá buồn tủi khóc than, vì Đức Phật không cho phép phái nữ thọ Tỳ-khưu ni.

Đại Đức Ānanda nhìn thấy tình cảnh thật đáng thương như vậy, nên Ngài vào xin với Đức Phật cho phép phái nữ được thọ Tỳ-khưu ni. Đức Phật truyền dạy: “Nếu dì mẫu Mahāpajāpatigotamī chấp thuận thọ nhận 8 trọng pháp (garudhamma), thì đó là sự thọ Tỳ-khưu ni, của dì mẫu”.

Bà Mahāpajāpatigotamī cung kính chấp thuận, thọ nhận 8 trọng pháp mà Đức Phật đã chế định ban hành.

Đó là thọ Tỳ-khưu ni bằng cách thọ nhận 8 trọng pháp.

Đây là trường hợp đặc biệt chỉ riêng cho bà Mahāpajāpatigotamī mà thôi. Đại Đức Tỳ-khưu ni Mahāpajāpatigotamī là vị Tỳ-khưu ni đầu tiên trong giáo pháp của Đức Phật Gotama.

2- Dūtenūpasampadā như thế nào?

Trường hợp cô Aḍḍhakāsī, trước khi thọ Tỳ-khưu ni, cô là một kỹ nữ nổi tiếng. Nay nữ giới tử Aḍḍhakāsī đã thọ Tỳ-khưu ni giữa Tỳ-khưu ni Tăng rồi, nữ giới tử Aḍḍhakāsī chuẩn bị lên đường đi đến kinh thành Sāvatthi để hầu Đức Phật và xin thọ phép thọ Tỳ-khưu ni giữa Tỳ-khưu Tăng. Cô hay tin có một nhóm trai trẻ ăn chơi sẽ đón đường bắt cô. Do đó, cô không dám đi đến hầu Đức Phật, cô nhờ một người đại diện đến bạch với Đức Phật về sự khó khăn, trở ngại của cô trong việc đến xin phép thọ Tỳ-khưu ni giữa Tỳ-khưu Tăng. Đức Phật biết như vậy, nên đặc biệt cho phép cô rằng:

“Anujānāmi bhikkhave, dūtena pi upasampadetuṃ”.

“Này chư Tỳ-khưu, Như Lai cho phép nữ giới tử Aḍḍhakāsī thọ Tỳ-khưu ni bằng cách nhờ qua người đại diện”.

Đó gọi là thọ Tỳ-khưu ni bằng cách nhờ qua người đại diện.

Đây là trường hợp đặc biệt chỉ riêng cho nữ giới tử Aḍḍhakāsī mà thôi.

3- Aṭṭhavācīkūpasampadā như thế nào?

Trước khi thọ Tỳ-khưu ni, giới tử là Sikkhāmānā được tu tập giữ gìn 6 giới hoàn toàn trong sạch và tròn đủ suốt 2 năm (nếu phạm giới nào, phải bắt đầu trở lại). Khi giới tử Sikkhāmānāđủ 2 năm rồi, được phép thọ giới Tỳ-khưu ni, gồm 2 giai đoạn:

Giai đoạn thứ nhất: Chư Tỳ-khưu ni Tăng hội họp tại nơi Sīmā (ranh giới Sīmā), vị Tỳ-khưu ni luật sư tụng một lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā (Thành sự ngôn), gọi là ñatticatutthakammavācā.

Giai đoạn thứ hai: Giới tử Tỳ-khưu ni ấy đến trình chư Tỳ-khưu Tăng hội họp tại nơi Sīmā, vị Tỳ-khưu luật sư tụng 1 lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā(Thành sự ngôn), gọi là ñatticatutthakammavācā.

Như vậy, sự thọ Tỳ-khưu ni phải hành Tăng sự giữa chư Tăng 2 phái: Chư Tỳ-khưu ni Tăng và chư Tỳ-khưu Tăng, mỗi phái đều tụng ñatticatutthakammavācā, gồm đủ 8 lần, gọi là Aṭṭhavācīkūpasampadā.

Cách thọ Tỳ-khưu ni này áp dụng chung cho tất cả Tỳ-khưu ni.

Trong thời kỳ Đức Phật còn tại thế, bà Mahāpajāpatigotamī cùng nhóm 500 cận sự nữ dòng Sakya đến xin Đức Phật thọ Tỳ-khưu ni. Đặc biệt bà Mahāpajāpatigotamī cung kính chấp thuận thọ nhận 8 trọng pháp của Đức Phật đã ban hành, đó là sự thọ Tỳ-khưu ni của bà Mahāpajāpatigotamī. Còn nhóm 500 cận sự nữ dòng Sakya, Đức Phật cho phép thọ Tỳ-khưu ni chỉ có chư Tỳ-khưu Tăng tụng 1 lần Ñatti (Tuyên ngôn) và tiếp theo tụng 3 lần Kammavācā(Thành sự ngôn), gọi là ñatticatutthakammavācā, bởi vì, khi ấy chưa có Tỳ-khưu ni Tăng. Tất cả nhóm 500 cận sự nữ dòng Sakya trở thành Tỳ-khưu ni.

Kể từ đó về sau, nghi thức thọ Tỳ-khưu ni giữa chư Tăng 2 phái: Chư Tỳ-khưu ni Tăng và chư Tỳ-khưu Tăng, mỗi phái tụng ñatticatutthakammavācā, gồm đủ 8 lần.

Do đó, gọi là Aṭṭhavācīkūpasampadā.

Tám trọng pháp là:

1) Dầu Tỳ-khưu ni có 100 hạ, cũng phải đứng dậy đón tiếp, chắp tay cung kính đảnh lễ Tỳ-khưu vừa mới thọ Tỳ-khưu trong ngày hôm ấy.