PHƯỚC-THIỆN (Puñña-Kusala)

Chương VI: Nghiệp Và Quả Của Nghiệp đã được trình bày xong trong quyển IV của bộ Nền-Tảng-Phật-Giáo, tiếp theo chương VII: Phước-Thiện (Puñña- Kusala) này sẽ được trình bày trong quyển V này.

Phước dịch từ danh từ Pāḷi: puñña.

Thiện dịch từ danh từ Pāḷi: kusala.

Định nghĩa danh từ puñña:

Attano santānaṃ punāti sodhetīti puññaṃ.

Trạng-thái làm cho thiện-tâm của mình trong sạch gọi là phước.

Phước trái nghĩa với tội.

Tội danh từ Pāḷi gọi là pāpa.

Định nghĩa danh từ pāpa:

Apāyaṃ pāpenantīti pāpāni.

Những ác-nghiệp trong 12 ác-tâm (bất-thiện-tâm) cho quả tái-sinh kiếp sau trong 4 cõi ác-giới là địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh, gọi là tội.

Định nghĩa danh từ kusala:

Kucchite pāpadhamme salayantīti kusalāni.

Các tâm nào có khả năng diệt những ác-pháp ô- nhiễm trong tâm, các tâm ấy gọi là các thiện-tâm.

Thiện-tâm trái nghĩa với bất-thiện-tâm hoặc ác-tâm.

Kusalā anavajjasukhavipākalakkhaṇā.

Thiện-nghiệp trong thiện-tâm có trạng-thái không có tội-lỗi, cho quả an-lạc.

Phước đồng nghĩa với thiện.

Tội đồng nghĩa với bất-thiện hoặc ác.

* Trong quyển Phước-Thiện này không đề cập đến ác-nghiệp, chỉ giảng giải 10 phước-thiện thuộc về dục-giới thiện-nghiệp hoặc đại-thiện-nghiệp trong 8 dục-giới thiện-tâm hoặc 8 đại-thiện-tâm mà thôi.

* Thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 21 hoặc 37 tâm đó là 8 dục-giới thiện-tâm + 5 sắc-giới thiện-tâm + 4 vô-sắc-giới thiện-tâm + 4 hoặc 20 siêu-tam-giới thiện-tâm đó là 4 hoặc 20 Thánh-đạo-tâm.

Thiện-nghiệp có 4 loại:

– Dục-giới thiện-nghiệp trong 8 dục-giới thiện-tâm.

– Sắc-giới thiện-nghiệp trong 5 sắc-giới thiện-tâm.

– Vô-sắc-giới thiện-nghiệp trong 4 vô-sắc-giới thiện-tâm.

– Siêu-tam-giới thiện-nghiệp trong 4 hoặc 20 siêu- tam-giới thiện-tâm đó là 4 hoặc 20 Thánh-đạo-tâm.

Trong quyển Phước-Thiện này chỉ đề cập đến dục-giới thiện-nghiệp hoặc đại-thiện-nghiệp trong 8 dục- giới thiện-tâm hoặc 8 đại-thiện-tâm mà thôi, không đề cập đến sắc-giới thiện-nghiệp, vô-sắc-giới thiện-nghiệp và siêu-tam-giới thiện-nghiệp.

* Đại-thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 8 đại-thiện-tâm tạo 10 đại-thiện-nghiệp do nương nhờ nơi thân, khẩu, ý, và tạo puññakriyāvatthu, có 10 loại phước-thiện.

Đại-thiện-nghiệp có 10 loại do nương nhờ 3 môn: thân-môn, khẩu-môn, ý môn, như sau:

– Thân đại-thiện-nghiệp có 3 loại:

  • Đại-thiện-nghiệp không sát-sinh.
  • Đại-thiện-nghiệp không trộm-cắp.
  • Đại-thiện-nghiệp không tà-dâm.

– Khẩu đại-thiện-nghiệp có 4 loại:

  • Đại-thiện-nghiệp không nói dối.
  • Đại-thiện-nghiệp không nói lời chia rẽ.
  • Đại-thiện-nghiệp không nói lời thô tục.
  • Đại-thiện-nghiệp không nói lời vô ích.

– Ý đại-thiện-nghiệp có 3 loại:

  • Đại-thiện-nghiệp không tham lam tiền của người khác.
  • Đại-thiện-nghiệp không thù hận người khác.
  • Đại-thiện-nghiệp có chánh-kiến.

Đó là 10 đại-thiện-nghiệp phát sinh do nương nhờ thân, khẩu, ý. (1) Và,

* Đại-thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 8 đại-thiện-tâm tạo puññakriyāvatthu, có 10 loại phước-thiện.

Chương VII: Phước-Thiện này trình bày puññakriyāvatthu, có 10 loại phước-thiện

Puññakriyāvatthu (Puñña+kriyā+vatthu)

* Puñña: phước-thiện làm cho đại-thiện-tâm trở nên trong sạch, đó là bố-thí, giữ-giới, hành pháp thiền-định, hành pháp thiền-tuệ, v.v…

* Kriyā: bậc thiện-trí nên tạo phước-thiện.

* Vatthu: bố-thí, giữ-giới, pháp-hành thiền-định, pháp-hành thiền-tuệ, v.v… là nhân phát sinh phước-thiện cho quả báu an-lạc.

Puññakriyāvatthu: pháp phát sinh 10 phước-thiện đó là bố-thí, giữ-giới, hành-thiền, cung-kính, hỗ-trợ, hồi-hướng, hoan-hỷ, nghe-pháp, thuyết-pháp, chánh-kiến, mà bậc thiện-trí nên tạo, để phát sinh phước-thiện cho quả báu an-lạc.

Puññakriyāvatthu có 10 pháp phát sinh 10 phước- thiện đó là:

1- Dānakusala: phước-thiện bố-thí.

2- Sīlakusala: phước-thiện giữ-giới.

3- Bhāvanākusala: phước-thiện hành-thiền.

4- Apacāyanakusala: phước-thiện cung-kính.

5- Veyyāvaccakusala: phước-thiện hỗ-trợ.

6- Pattidānakusala: phước-thiện hồi-hướng.

7- Pattānumodanakusala: phước-thiện hoan-hỷ.

8- Dhammassavanakusala: phước-thiện nghe-pháp.

9- Dhammadesanākusala: phước-thiện thuyết-pháp.

10- Diṭṭhijukammakusala: phước-thiện chánh-kiến.

 

Bài viết trích từ cuốn Phước ThiệnTỳ Khưu Hộ Pháp biên soạn. Quý vị có thể tải sách bản PDF tại đây.

 

AUDIO TOÀN BỘ CUỐN SÁCH PHƯỚC THIỆN

Phước Thiện - Lời Nói Đầu - Tỳ Khưu Hộ Pháp
Phần Giải Thích - Phước Thiện Bố Thí (Dānakusala)

Nền Tảng Phật Giáo

Phước thiện pháp thí thanh cao này của mỗi người chúng con, xin làm duyên lành dẫn dắt mỗi người chúng con đến chứng đắc Arahán Thánh Đạo - Arahán Thánh Quả và Niết Bàn, diệt đoạn tuyệt mọi phiền não trầm luân, giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.

Nền Tảng Phật Giáo has 640 posts and counting. See all posts by Nền Tảng Phật Giáo

Nền Tảng Phật Giáo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *