Giải thích nguồn gốc phát sinh mỗi ác-nghiệp
* 3 ác-nghiệp là ác-nghiệp sát-sinh, ác-nghiệp nói lời thô tục, ác-nghiệp thù hận, cả 3 loại ác-nghiệp này được phát sinh do từ gốc sân-tâm (dosamūlacitta).
* 3 ác-nghiệp là ác-nghiệp tà-dâm, ác-nghiệp tham lam, ác-nghiệp tà-kiến, cả 3 loại ác-nghiệp này được phát sinh do từ gốc tham-tâm (lobhamūlacitta).
* 4 ác-nghiệp là ác-nghiệp trộm-cắp, ác-nghiệp nói dối, ác-nghiệp nói lời chia rẽ, ác-nghiệp nói lời vô ích, cả 4 loại ác-nghiệp này được phát sinh khi thì do từ gốc tham-tâm, khi thì do từ gốc sân-tâm như sau:
– Ác-nghiệp trộm-cắp được phát sinh do từ gốc tham-tâm, nghĩa là trộm-cắp của cải, tài sản của người khác đem về làm của riêng mình, hoặc đem về cho vợ con, cha mẹ, bà con, dòng họ của mình.
– Ác-nghiệp trộm-cắp được phát sinh do từ gốc sân-tâm, nghĩa là trộm-cắp của cải, tài sản của người khác, không phải muốn lấy làm của riêng mình, mà chỉ để phá hoại của cải, tài sản của người ấy, bởi vì, người ấy là kẻ thù của mình.
– Ác-nghiệp nói dối được phát sinh do từ gốc tham-tâm, nghĩa là nói dối, lừa gạt người khác để có lợi cho mình.
– Ác-nghiệp nói dối được phát sinh do từ gốc sân-tâm, nghĩa là nói dối vu oan, giá họa người ấy để làm khổ người ấy, bởi vì, thù ghét người ấy.
– Ác-nghiệp nói lời chia rẽ được phát sinh do từ gốc tham-tâm, nghĩa là nói lời chia rẽ giữa người này với người khác, để muốn cho hai người ấy nghi kỵ lẫn nhau, rồi ghét bỏ xa lánh nhau, đồng thời để cho hai người ấy tin cậy nơi mình, mà thương yêu mình.
– Ác-nghiệp nói lời chia rẽ được phát sinh do từ gốc sân-tâm, nghĩa là nói lời chia rẽ hai người thân nhau, để cho hai người ấy nghi kỵ lẫn nhau, rồi ghét bỏ nhau, chia rẽ nhau, bởi vì không muốn hai người ấy thân với nhau, cốt để trả thù.
– Ác-nghiệp nói lời vô ích được phát sinh do từ gốc tham-tâm, nghĩa là nói lời vô ích, hoặc viết những câu chuyện hài hước, v.v… để vui cười, để đem lại sự lợi ích cho mình.
– Ác-nghiệp nói lời vô ích được phát sinh do từ gốc sân-tâm, nghĩa là nói lời vô ích, hoặc viết những câu chuyện hoang đường không có thật, có tác-ý làm cho người nghe, người đọc mất lợi ích, gây ra sự tai hại đến với họ.
Đó là ác-nghiệp riêng biệt được phát sinh trực tiếp từ gốc tham-tâm hoặc gốc sân-tâm. Còn 10 ác-nghiệp nói chung được phát sinh đều có gốc si-tâm trong mỗi ác-nghiệp ấy.
