Hành-giả thực-hành pháp-hành thiền-định thuộc hạng

hành-giả mandapuggala có trí-tuệ bậc trung, có khả năng chế-ngự được một chi-thiền để chứng đắc mỗi bậc thiền. Do đó, thiền sắc-giới thiện-tâm có 5 bậc thiền:

  • Hành-giả thực-hành pháp-hành thiền-định với một đề-mục thiền-định ấy, định-tâm phát sinh có đầy đủ 5 chi-thiền có khả năng diệt bằng cách chế-ngự được 5 pháp-chướng-ngại, nên chứng đắc đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm.

* Đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm có 5 chi-thiền là vitakka, vicāra, piti, sukha, ekaggatā.

  • Sau khi đã chứng đắc đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm, hành-giả tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định, suy- xét thấy rõ chi-thiền vitakka: hướng-tâm còn thô, nên cần phải diệt, rồi tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định với đề-mục thiền-định ấy, định-tâm phát sinh có khả năng diệt bằng cách chế-ngự chi-thiền vitakka, nên chứng đắc đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm.

* Đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm còn 4 chi-thiền là vicāra, piti, sukha, ekaggatā.

  • Sau khi đã chứng đắc đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm, hành-giả tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định, suy-xét thấy rõ chi thiền vicāra: quan sát còn thô, nên cần phải diệt, rồi tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định với đề-mục thiền-định ấy, định-tâm phát sinh có khả năng diệt bằng cách chế-ngự chi thiền vicāra, nên chứng đắc đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm.

* Đệ tam thiền sắc-giới còn 3 chi-thiền là piti, sukha, ekaggatā..

  • Sau khi đã chứng đắc đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm, hành-giả tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định, suy-xét thấy rõ chi-thiền pīti: hoan-hỷ còn thô, nên cần phải diệt, rồi tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định với đề-mục thiền-định ấy, định-tâm phát sinh có khả năng diệt bằng cách chế ngự chi-thiền pīti, nên chứng đắc đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm.

* Đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm còn 2 chi-thiền là sukha và ekaggatā.

  • Sau khi đã chứng đắc đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm, hành-giả tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định, suy-xét thấy rõ chi-thiền sukha: an-lạc còn thô, nên cần phải thay thế chi-thiền sukha bằng chi-thiền upekkhā: xả, rồi tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định với đề-mục thiền-định ấy, định-tâm phát sinh có khả năng thay thế chi-thiền sukha bằng chi-thiền upekkhā, nên chứng đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm.

* Đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm có 2 chi-thiền là upekkhā, ekaggatā.

* Thiền sắc-giới có 4 bậc thiền

Đối với hành-giả là hạng tikkhapuggala có trí-tuệ bậc thượng, sắc bén, sau khi đã chứng đắc đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm có 5 chi-thiền là vitakka, vicāra, piti, sukha, ekaggatā.

Hành-giả tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-định, có khả năng đặc biệt diệt bằng cách chế ngự cả 2 chi-thiền vitakka: hướng-tâm và vicāra: quan-sát cùng một lúc, để chứng đắc đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm.

Do đó, đối với hành-giả là hạng tikkhapuggala có trí-tuệ bậc thượng, sắc bén, thì bậc thiền sắc-giới có 4 bậc thiền như sau:

  • Đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm có 5 chi-thiền là vitakka, vicāra, piti, sukha, ekaggatā.
  • Đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm có 3 chi-thiền là piti, sukha, ekaggatā.
  • Đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm có 2 chi-thiền là sukha, ekaggatā.
  • Đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm có 2 chi-thiền là upekkhā, ekaggatā.

Đó là 4 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm, đối với hành-giả là hạng tikkhapuggala có trí-tuệ bậc thượng, sắc bén.

Tính chất của 5 sắc-giới thiện-tâm
Quả của 5 sắc-giới thiện-nghiệp

Nền Tảng Phật Giáo

Phước thiện pháp thí thanh cao này của mỗi người chúng con, xin làm duyên lành dẫn dắt mỗi người chúng con đến chứng đắc Arahán Thánh Đạo - Arahán Thánh Quả và Niết Bàn, diệt đoạn tuyệt mọi phiền não trầm luân, giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.

Nền Tảng Phật Giáo has 640 posts and counting. See all posts by Nền Tảng Phật Giáo

Nền Tảng Phật Giáo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *